Życie w cieniu wielkiego dzieła dla wielu pisarzy kończyło się porażką; któż bowiem pamięta, że w ogóle napisali coś więcej? Przykłady można mnożyć, są jednak twórcy, których dzieła ewoluują. Jednym z najwybitniejszych pisarzy naszych czasów, który nie ustaje w pisaniu, jest Umberto Eco. Włoch powraca w wielkim stylu, z najnowszą powieścią zatytułowaną Cmentarz w Pradze. Już na wstępie muszę jednak uprzedzić, że przeciętny czytelnik, w miarę obeznany (czytaj: po lekturze Imienia róży) z prozą Umberto Eco może być lekko zawiedziony, a to za sprawą fabuły.

Głównymi bohaterami powieści są kapitan Simone Simonini oraz ksiądz Dalla Piccola. Pierwszy jest pseudo ideologiem stojącym po stronie tych, którzy zapłacą więcej. Fabrykuje dowody oraz dopuszcza się fałszerstw mających dowieść światowego spisku zorganizowanego przez Żydów i jezuitów, skierowanego przeciwko naturalnemu porządkowi rzeczy. Drugim bohaterem jest jezuita — urodzony szpicel. Akcja powieści, skupiona wokół podejrzanej „twórczości” kapitana Simoniniego, zmierza do finału, jakim jest powstanie największego falsyfikatu naszych czasów: Protokołów Mędrców Syjonu. Kapitan Simonini ma okazję uczestniczyć w wielu istotnych dla epoki wydarzeniach historycznych: walczy u boku Garibaldiego we Włoszech a także w Komunie Paryskiej i konflikcie Francji z Prusami.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim sposób, w jaki Umberto Eco, skądinąd zwolennik integracji europejskiej, bawi się stereotypami dotyczącymi poszczególnych narodów, aby w konsekwencji zniszczyć je swoim niesamowicie ciętym, destrukcyjnym wręcz sarkazmem. Wykorzystuje do tego źródła owych uprzedzeń jednocześnie wskazując, na jak wątłych podstawach zostały one zbudowane. Przy okazji, z sobie tylko charakterystyczną wnikliwością, śledzi rozwój teorii spiskowych, podważając jednocześnie ich podstawy oraz celowość. Komentując najgłośniejsze dzieła owych czasów, prowadzi swoistą genealogię myśli spiskowej, zmierzającą do apogeum, jakim są wspomniane Protokoły Mędrców Syjonu. Na tytułowym Cmentarzu w Pradze spotykają się autentyczni przywódcy wyimaginowanego żydowskiego spisku; podobnie dzieła, które cytuje w swej powieści Eco, są jak najbardziej autentyczne. Jednak schizofreniczny dualizm, na jaki zapadł spiskowiec Simonini/Dalla Piccola jest próbą ukazania i obnażenia hipokryzji, jaka rządzi naszymi, zniewolonymi przez uprzedzenia umysłami.

Najnowsza powieść Umberto Eco to zręczna, choć śmiertelnie poważna zabawa stereotypami i mitami, mająca na celu ich wykorzenienie. Jest to zadanie o tyle karkołomne, że autor postanowił rozprawić się z samymi źródłami owych uprzedzeń. Całość podana jest w najefektowniejszej literaturze, jaka jest obecnie dostępna na rynku, doprawiona swoistym przewodnikiem kulinarnym epoki. Powieść uzupełniona została również o ryciny, znajdujące się w posiadaniu autora. Analizując podziemną działalność dziewiętnastowiecznej Europy Umberto Eco wplótł w swoją fabułę niemal wszystkie spiskujące wówczas narody. Zapomniał o jednym, który do dziś dnia uchodzi za mistrza w swoim fachu. Czyżby to było to dyskretne puszczenie oka w stronę prawdziwych geniuszy spiskowania? Osobiście czuję się najnowszą powieścią Umberto Eco w najwyższej mierze usatysfakcjonowany.

Ocena: 6/6

Autor: Umberto Eco
Tytuł: Cmentarz w Pradze
Przełożył: Krzysztof Żaboklicki
Wydawnictwo: Noir Sur Blanc
Data Wydania: 2011
Liczba stron: 497

Lubię to

 Lubi to 0 osób
 Kliknij, by dołączyć

 Lubisz to!