Z powieściami, których bohaterami bywają historyczne postaci, jest problem tego typu, że mogą być dość przewidywalne. Autor, który postanawia osnuć fabułę swej książki na faktach związanych z konkretnymi postaciami, ma w pewien sposób skrępowane ręce, gdyż niczego nowego nie wymyśli. Pozostaje mu jedynie w taki sposób przedstawić wydarzenia i bohaterów, aby czytelnik zapomniał o historii i bez reszty oddał się lekturze. Czy sztuka ta udała się Stelli Duffy, autorce powieści: Teodora. Aktorka, kurtyzana, cesarzowa, która ukazała się niedawno nakładem Domu Wydawniczego Rebis?

Na początku muszę zaznaczyć, że książka ta absolutnie nie aspiruje do miana dzieła historycznego, choć autorka zdała egzamin, przyswajając sobie wiedzę na temat epoki. Podjęła się raczej próby ukazania skomplikowanych losów niezwykłej kobiety na tle epoki i społeczeństwa zamieszkującego Konstantynopol w VI wieku naszej ery. Stella Duffy, sama mająca doświadczenia związane z aktorstwem, przedstawia nam losy kobiety, która wywodziła się ze społecznych nizin i od najmłodszych lat zmuszona była zarabiać na utrzymanie w każdy możliwy sposób. Z czasem Teodora awansuje w społecznej hierarchii, z aktorki stając się najpotężniejszą kobietą ówczesnego świata: cesarzową Bizancjum. Powiedzmy sobie szczerze, że takiego społecznego awansu nie mogła dostąpić kobieta pospolita czy też pozbawiona zdolności intelektualnych bądź charyzmy. Te cechy Teodory autorka książki ukazuje w pełni, zapewne przerysowując niektóre; robi to jednak umiejętnie i bez nadmiernej przesady. Postać głównej bohaterki urzeka i z pewnością niejeden mężczyzna chciałby taką kobietę w życiu spotkać. Pytanie tylko, jaką rolę miałaby odegrać w jego życiu?

Akcja powieści przedstawiona jest w sposób barwny, miejscami szczegółowy i interesujący. Życie ówczesnego Konstantynopola toczyło się w atmosferze zbytku, wystawnych imprez w hipodromie i przepełnionych erotyką i seksem przedstawień teatralnych, w których Teodora brylowała. Na pewnym etapie swego życia Teodora trafia jednak do pustynnego klasztoru, aby tam, w ciszy i medytacji, odnaleźć swoje powołanie. Jak już wspomniałem, książka Stelli Duffy przesiąknięta jest na wskroś historią, więc nie zaskoczę nikogo zdradzając jej zakończenie. Teodora ostatecznie zostaje żoną Justyniana, głównego kandydata na tron Bizancjum.

Zastanówmy się więc: czy autorce udało się uniknąć schematów, jakie narzuca konwencja gatunku? Jeśli chodzi o główną bohaterkę, to uznać należy, że nie do końca. Teodora jest w zasadzie taką osobą, jaką być powinna. Zaradna, sprytna i podstępna z jednej strony, choć jednocześnie pozostająca kobietą z krwi i kości. Ma uczucia i chce być kochana, podobnie jak nie znosi odtrącenia. Środowisko i warunki, w jakich się wychowała, tłumaczą natomiast jej przebojowość i charyzmę. Życie, jakie toczy się w zgiełku wielkiego miasta, jest barwne i atrakcyjne. Niejeden miłośnik historii znajdzie tu coś dla siebie. Nie ulega też wątpliwości, że Stella Duffy potrafiła ukazać skomplikowaną naturę cesarzowej Teodory, którą różne źródła historyczne przedstawiały w zgoła odmienny sposób. Gorzej ma się sprawa z pozostałymi bohaterami, którzy zostali po prostu zepchnięci na margines. Broni się jedynie –a jakżeby inaczej – przyszły cesarz Justynian oraz przywódcy religijni: Sewerus i patriarcha Tymoteusz. Wydaje się, że pełniejszy obraz uzyskamy po lekturze kontynuacji losów Teodory, zatytułowanej Purpurowy całun.

W mojej ocenie książka o losach tej niewątpliwie niezwykłej kobiety prezentuje się interesująco, podobnie jak samo wydanie i redakcja. Dodatkowo wielki plus za kreację postaci oraz barwne obrazy tętniącego życiem Konstantynopola.

Ocena: 4.5/6

Autor: Stella Duffy
Tytuł: Teodora. Aktorka, kurtyzana, cesarzowa.
Tłumaczenie: Paweł Jazłowiecki.
Liczba stron: 332
ISBN 978 – 83 – 7510 – 725 – 8
Dom Wydawniczy Rebis. Poznań 2012

Książkę do recenzji dostarczyło Wydawnictwo Rebis

Lubię to

 Lubi to 0 osób
 Kliknij, by dołączyć

 Lubisz to!